"Laat die robot eerst maar eens een groepenkast vervangen op zolder met 30 graden en twee katten op je nek." Riep een van onze elektrotechnicus tijdens een discussie over AI in de kantine. Een jonge installateur, net een jaar in dienst, vroeg zich hardop af: "Als AI straks alles kan voorspellen en regelen, hebben ze ons dan nog nodig?"
Het is een discussie die wij bij Veldhuis Installatietechniek steeds vaker horen. Kunstmatige intelligentie (AI) is in opkomst, ook in de wereld van elektrotechniek. De mogelijkheden zijn indrukwekkend en dit wekt de vraag: Wordt de elektricien straks overbodig?
AI helpt voorspellen, meten en optimaliseren
Laten we vooropstellen: AI is geen toekomstmuziek meer. In het Nederlandse stroomnet worden al algoritmes ingezet om netbelasting te voorspellen, storingen te voorkomen en zonne-energie slim te verdelen. Zo kunnen Graph Neural Networks razendsnel analyseren of het net bestand is tegen uitval van een kabel of transformator — iets wat voorheen uren kostte, en nu in seconden gebeurt.
Ook binnen gebouwen en installaties wordt AI steeds vaker gebruikt. Denk aan systemen die het energieverbruik leren kennen en zich daar automatisch op aanpassen. Of storingsdetectie op basis van trillingen, die kan voorspellen wanneer een motor onderhoud nodig heeft. Voor de ervaren technici onder ons lijkt dat bijna te mooi om waar te zijn.
Maar AI voelt geen losse draad
Toch kent AI duidelijke grenzen. Tijdens een gesprek op kantoor met een paar ervaren elektriciens kwamen de voorbeelden snel los: een verkeerde aansluiting die op papier klopte maar in het echt kortsluiting gaf, een kabel die wel in de database stond maar nergens in de vloer te vinden was, een installatie die 'oké' leek volgens de meetdata — totdat je hem openmaakte.
AI kan veel, maar het ziet geen roest, voelt geen losse draad en hoort geen zoemend relais. En het weet niet hoe je met een klant praat die zich zorgen maakt over zijn meterkast of zonnepaneleninstallatie.
Data is niet hetzelfde als realiteit
Een ander punt: veel data waarmee AI werkt, klopt niet helemaal. In oude gebouwen is documentatie vaak incompleet of fout. Of kabels zijn aangepast, maar nooit opnieuw ingetekend. AI kan dan wel voorspellen op basis van wat er zou moeten zijn, maar als dat niet overeenkomt met wat er echt is, ben je alsnog afhankelijk van iemand die gaat kijken.
Daarom blijft het zo belangrijk dat monteurs en installateurs snappen waar ze naar kijken. Dat ze niet blind varen op een melding van een systeem, maar blijven nadenken, controleren en bijsturen.
Geen vervanging, maar versterking
Bij Veldhuis geloven wij dat AI onze sector niet vervangt, maar juist versterkt. Het is een extra paar ogen, een slimme assistent, een hulpmiddel om sneller te werken en fouten te voorkomen. Maar uiteindelijk draait het nog steeds om vakmensen. Mensen die veilig kunnen werken, verantwoordelijkheid nemen en de vertaalslag maken tussen techniek en praktijk.
Dus, gaat AI de elektricien vervangen? Nee. Maar de elektricien die met AI weet om te gaan, die blijft wél onmisbaar.
